Paylaştıkça Çoğalan Bilgi Kaynağı Mekatronik: Kasım 2017

Analog Tartı Mekanizmasının İçindeki

Mekanik Parçalar

Merhaba arkadaşlar. Resimde gördüğünüz tamamen mekanik parçalardan oluşan tartının

içinde ne olduğunu merak ediyorum. Bu tartının içindeki dairesel dişlilerin , kramiyer dişlilerin modül hesabını yapalım. Nasıl bir sistem olduğunu inceleyelim. Parçaların ölçülerini sizinle paylaşacağım. Şimdi alt bölümde paylaştığım video ile baskülün içindeki mekanizmaları inceleyebilirsiniz.

Videoda gördüğünüz gibi aslında yayın gerilip açılması ile bir kramiyer dişli hareket ediyor

ve dairesel bir dişlinin dönmesi ile baskülün üzerindeki göstergeye kaç kilo basıldığını gözlemliyoruz. İçeride kramiyer dişlinin resmi alttaki resimdeki gibidir.

Dairesel dişlinin modül hesabını yapalım;

Soldaki resimde görüldüğü gibi ilk önce bölüm dairesi çapını buluyoruz. Bölüm dairesi çapı, diş üstü dairesi çapı ile diş dibi dairesi çapı arasında kalan birleşim noktasıdır. Bu noktayı bulduktan sonra adım değeri ile dişli üzerindeki tüm parametrelere ulaşabiliriz.

Dt (bölüm dairesi çapı)= 11.32 mm;

t (adım)= 2.22 mm ;

m (modül) = t / π

= 2.22 / 3.14

= 0.707

z (diş sayısı) = Dt / m

= 11.32 / 0.707

= 16

Da (diş üstü dairesi çapı) = Dt + ( 2 * m)

= 11.32 + ( 2 * 0.707)

= 12.734 mm

Df (diş dibi dairesi çapı) = m(z - 2.33)

= 0.707( 16 - 2.33 )

= 9.664 mm

h (diş derinliği) = 2.166 * m

= 2.166 * 0.707

= 1.53 mm

Yukarda modül ve adım büyüklüğü ile dairesel bir dişlide tüm parametreleri bulduk. Şimdi kramiyer dişli üzerindeki parametreleri bulalım.

Parametreleri bulmak için yine ile başta modülü buluyoruz;

t (adım)= 2.60 mm ;

m (modül) = t / π

= 2.60 / 3.14

= 0.828

s (diş kalınlığı) = t / 2

= 2.6 / 2

= 1.3 mm

h (diş yüksekliği) = 2.166 * m

= 2.166 * 0.828

= 1.79 mm

Yukarıda yaptığımız hesaplar sonucunda ölçüm sonucu doğru çıktı.

Bu kramiyer dişli tam 68.44 mm uzunluğundadır. Dairesel dişlinin bölüm dairesi çapı 11.32 mmydi. Şimdi bir analiz yapmak gerekirse;

- Dairesel dişli 1 tur döndüğünde ibre tam 20kg değerinin üzerinde geliyor.

- Dişli çevresi = 3.14 * 11. 32 dersek dairesel dişli bir turda 35.54 mm hareket ediyor.

- Bu da demek olur ki yay 35.54 mm aşağı indiğinde 20 kg yani 200N bir kuvvet uygulanıyor, 200N luk kuvvetin yaydaki karşılığı ise 35.54 mm oluyor. Dairesel dişli tam tur dönüp 20 kg değerini gösteriyor.

Bu tabloda yayılma gerilme mesafesini gözlemleyebiliriz.

Yayın uzunluğu ve çapının ölçüleri yukarıdaki resimdeki gibidir.

Yukarıdaki somunu sıktığımızda yay yukarı doğru gerdirilir ve ibre kilogram varmış gibi artmaya başlar. Aslında bu işlem ağırlığın darasını almak gibi bir şeydir. Yani üzerinde 1 kg değerinde kap koyduğunuzda bunu gevşetirseniz ibre geriye doğru sıfıra düşüreliseye kadar gevşetilir. İbre sıfır değerine geldiğinde bırakılır ve üzerinde 1 kg var iken 0 kg değeri gösterilir.

Yukarıda mekanizmadan söktüğümüz tüm civataların çapı ve uzunluklarının değerleri var.

Yukarıdaki resimde ise sistemimizde kullanılan tüm yay ve somunların boy, kalınlık ve uzunluklarının değerlerinin kumpas ile değerlerini görüyorsunuz.

Bu bölümden sonra ise tüm mekanik gövde ve şaselerin ölçülerini göstereceğim.